طرح تحقیق
بیان مسئله
آتش و جشن های مربوط به آن دارای چه جایگاهی در ایران باستان بوده است؟ در نگاهی اجمالی و مختصر آتش از کلمه آتر گرفته شده که در گذشته آتربان یا آذربان به کسی گفته می شده که پاسبان آتش یا آتر بوده است و در بیانی ساده تر آتش از برخورد و سایش دو شیء و ایجاد جرقه بوجود می آید.
واژه جشن از کلمه اوستایی سینه Yasna آمده و این کلمه از ریشه Yaz اوستایی مشتق شده که معنی ستایش کردن می دهد. از این رو واژه جشن به معنی ستایش و پرستش می باشد. کلمه دیگری که از همین ریشه آمده و در بین زرتشتیان متداول می باشد واژه جشن Jashen است که معنی بخصوصی به خودگرفته زرتشتیان واژه جشن را بطور کلی به مراسم عید و ایام خوشی و سرور اطلاق می کنند در حالیکه مراسم مذهبی و سرودن اوستا در آن ایام را جشن می خوانند.
به نظر می رسد که یک سری علل و عواملی از قبیل فرهنگ، دین، تقدس آتش، قومیت، آداب و رسوم، جامعه آن زمان، نوع حکومت، نحوه برخوردها، و … در بوجود آمدن این امر دخیل می باشند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول:
- عنوان تحقیق: ………………………………………………………………………………………………………………… 1
- موضوع تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………. 1
- بیان مسئله …………………………………………………………………………………………………………………….. 2
- تعاریف نظری …………………………………………………………………………………………………………………. 5
- ضرورت و اهمیت پژوهش تحقیق ……………………………………………………………………………….. 6
- اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………… 8
مقدمه ……………………………………………………………………………………………… 9
فصل دوم
- جشن ماهیانه ……………………………………………………………………………………………………………….. 12
- آتش بطور عموم ………………………………………………………………………………………………………….. 20
- آتش در اوستا ………………………………………………………………………………………………………………. 21
- داوری یا بازشناسی آتش …………………………………………………………………………………………….. 23
- انتقال آتش …………………………………………………………………………………………………………………… 24
- نور و فروغ و روشنایی و اخگر فروزان ………………………………………………………………………… 25
- انگیزه رو آوردن به سوی روشنایی و فروغ به هنگام نیایش ……………………………………. 31
- دَرِ مهر …………………………………………………………………………………………………………………………… 32
- روشنایی و تاریکی ……………………………………………………………………………………………………….. 35
- آتش نزد اقوام مختلف …………………………………………………………………………………………………. 37
- اهمیت اجاق خانواده و روشن نگه داشتن آن ………………………………………………………….. 38
- آتش در زمان مادها ……………………………………………………………………………………………………… 43
- آتش در زمان هخامنشیان …………………………………………………………………………………………… 43
- آتش در دوره ساسانیان ……………………………………………………………………………………………….. 44
- آتشکده …………………………………………………………………………………………………………………………. 45
- انواع آتشکده ………………………………………………………………………………………………………………… 47
فصل سوم:
- چهارشنبه سوری …………………………………………………………………………………………………………. 47
- آجیل مشکل گشا ………………………………………………………………………………………………………… 53
- فال کوزه ……………………………………………………………………………………………………………………….. 55
- آش نذری ……………………………………………………………………………………………………………………… 56
- کجاوه اندازی ………………………………………………………………………………………………………………… 57
- شال اندازی …………………………………………………………………………………………………………………… 58
- فالگوش …………………………………………………………………………………………………………………………. 59
- قاشق زنی ……………………………………………………………………………………………………………………… 60
- تطهیر و خانه تکانی ……………………………………………………………………………………………………. 61
- بخت گشایی …………………………………………………………………………………………………………………. 62
فصل چهارم:
- جشن سده ……………………………………………………………………………………………………………………. 65
- سبب نامیدن این جشن به سده ……………………………………………………………………………….. 66
- مراسم جشن سده ……………………………………………………………………………………………………….. 67
- نام سده ………………………………………………………………………………………………………………………… 72
- انگیزه های داستانی جشن سده ………………………………………………………………………………… 73
- نوسده، برسده ………………………………………………………………………………………………………………. 74
- جشن سده د ردوران اسلامی …………………………………………………………………………………….. 77
- برگزاری جشن سده در دوران اسلامی ………………………………………………………………………. 78
مراسم جشن سده میان زردتشتیان ………………………………………………………………………………. 79
- جشن سده پس از ساسانیان ………………………………………………………………………………………. 83
فصل پنجم:
- جشن های آتش آذرگان، شهریورگان ………………………………………………………………………… 87
- آذرگان یا آذرخش ……………………………………………………………………………………………………….. 90
- اردیبهشت گان، گلستان جشن …………………………………………………………………………………… 91
- منابع و مآخذ ………………………………………………………………………………. 93
منابع و مآخذ:
1? آذران. حسین/ جشن نوروز، چهارشنبه سوری، خواجه پیروز (حاجی فیروز)، تحویل سال، سیزده بدر/تهران/انتشارات هیرمند
2? اورنگ. م سرگرد/ اسفند ماه 1335 / جشنهای ایران باستان/ تهران/ چاپ راستی
3? اوشیدی. موبد دکتر جهانگیر/ 1379/ نور، آتش، آتشکده در آیین زردتشت/ تهران/ چاپ سعدی/ چاپ اول
4? برزگراد. حبیب الله/ جشن ها واعیاد ملی و مذهبی ایران قبل از اسلام/ تهران
5? رجبی. دکتر پرویز/ هزاره های گمشده (اهورامزدا، زرتش و اوستا)/ تهران/ انتشارات توس/ جلد اول
6? رضی هاشم/ گاه شماری و جشن های ایران باستان/ تهران/ سازمان انتشارات فروهر
7? عزتی پرور. احمد/ چهارشنبه سوری، جشن خورشیدی هند و ایرانی/ تهران/ چاپ خیزران بخش فرهنگ و هنر
