ترکان غز تا دوره سلجوقی

اوضاع جغرافیایی آسیای مرکزی:

آسیای مرکزی ناحیه وسیعی است که از کوهها و صحراهای غرب چین تا دریای خزر کشیده شده است. حد جنوب آن دامنه های شمالی سلسله کوهستان هیمالیا، تبت، افغانستان امروزی و منطقه هندوکش و حد شرقی آن را جنگل های جنوبی سیبری تشکیل می دهد بیشتر خاک این سرزمین را صحراها و کوههای صعب العبور و ریگزار تشکیل   می دهد. بدین جهت این قسمت پهناور کره زمین جمعیت زیادی را در خود جای نداده است. این منطقه بوسیله دو رشته بزرگ از چین خوردگیها محصور شده است. در شمال چین خوردگی از تین شان تا آلتایی و در حاشیه آنها فلات و برجستگی « آنگارا» ی سیبریه جای دارد و از طرف جنوب رشته کوههای هیمالیا، با نیم دایره مخالف چین خوردگی های شمالی این منطقه را محصور و مهجور کرده است.

دوری از دریاها و وجود ارتفاعات بسیار باعث شده که این سرزمین دارای هوای قاره ای بسیار متغیر باشد یعنی در تابستان بسیار گرم و در زمستان بسیار سرد است. البته باستثنای ارتفاعات تبت و کوهستان آلتایی و تین شان که در نتیجه ارتفاع آب و هوای قطبی دارند.

پوشش گیاهی این منطقه نیز بنا بر درجه ارتفاع طبقه بندی شده است. دامنه کوهها پوشیده از جنگل است ولی در قلل کوهها و مناطق مرتفع، گیاهان نایاب و کمیاب هستند و مابقی آسیای مرکزی در طول جغرافیایی مستور از استپ ها و چمنزارها و مراتعی است که در زمستان وجود دارد و در تابستان خشک و نابود می شود. این چمنزارها در نواحی بارانی سرسبزتر و در نواحی مهجور و مرکزی خشک و بی رمق و در حال تبدیل شدن به صحرا و کویر است

فهرست مطالب

عنوان                                                                                        صفحه

کلیات                                                                                         1-25

مقدمه                                                                                               1

طرح موضوع                                                                                      4

طرح مسئله                                                                                        5

طرح مفروضات                                                                                  5

روش تحقیق                                                                                      6

ضرورت انجام تحقیق                                                                           7

قلمرو تحقیق                                                                                     7

کلمات کلیدی و مفاهیم                                                                         8

نقد و بررسی منابع                                                                             10

بخش اول: ترکان غزتا دوره سلجوقی                                                 26-71

1-   اوضاع جغرافیایی آسیای مرکزی و ساکنان آن                               26

      1-1- جغرافیای آسیای مرکزی                                              26

      2-1-ساکنین آسیای مرکزی                                                  28

2            -اصل و منشا اولیه ترکان غز                                                  31

      1-2-منشا نام غز                                                              31

      2-2-نژاد غزان                                                                32

      3-2-مساکن غزان                                                            33

      4-2-مهاجرت غزان                                                          36

3-ویژگی های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی غزان                 40

    1-3-اوضاع سیاسی غزان                                                     40

    2-3-اعتقادات دینی غزان                                                     41

    3-3-آداب و رسوم غزان                                                      44

     4-3-زندگی اقتصادی                                                        40

4-گذشته تاریخی غزان                                                              46

     1-4- غزان در دوره گوک ترکها                                              46

     2-4- غزان در دوره اویغورها                                                 52

     3-4- ترکان غز و جهان اسلام                                                54

    4-4- غزها در دوره سامانیان                                                   56

    5-4- غزها در دوره غزنویان                                                   59

          1-5-4-سلطان محمود غزنوی                                           61

          2-5-4-سلطان مسعود غزنوی                                           67

بخش دوم: وضعیت ترکان غز در دوره سلجوقیان                                 72-112

1-   نقش غزان در تشکیل دولت سلجوقیان                                      72

2-روابط غزان با سلاطین بزرگ سلجوقی                                        87

1            -2- اوضاع سیاسی حکومت سلاجقه بزرگ                                87

2-2- سلاجقه بزرگ و غزان                                                       94

بخش سوم: وضعیت ترکان غز در دوره سلطان سنجر                           113-153

1-   اوضاع سیاسی حکومت سنجر                                                113

2-روابط غزان با سنجر                                                             119

3-درگیری غزان با سنجر                                                          129

بخش چهارم: اوضاع خراسان پس از اسارت سنجر                              152-175

       1-غزها در خراسان                                                                   152

       1-1-سلطان سلیمان سلجوقی                                                       156

       2-1-سلطان محمود                                                                   162

       3-1-فرار سنجر از اسارت و مرگ او                                              167

       4-1-خراسان پس از مرگ سنجر                                                   171

بخش پنجم: نتایج و پیامدهای حمله غزان                                               176

       1-نتایج سیاسی                                                                   176

           1-1-تشکیل حکومت خوارزمشاهیان                                     176

                 2-1-زوال حکومت  سلجوقیان در خراسان                             177

                 3-1-بروز هرج و مرج در خراسان                                       180

            2-نتایج اجتماعی                                                                 182

              1-2-قتل و غارت مردم                                                       182

              2-2-از بین رفتن امنیت                                                       184

          3-نتایج اقتصادی                                                                   187

          4-نتایج فرهنگی                                                                    189

            1-4-کشته شدن علما و بزرگان                                                189

             2-4-ویرانی مراکز و اماکن فرهنگی                                          197

نتیجه گیری                                                                                    198

منابع و ماخذ                                                                                  202

منابع

-آقسرایی، محمود بن محمد: تاریخ سلاجقه (مسامرة الاخبار و مسایرة الخبار)؛ تصحیح: عثمان توران، تهران، اساطیر، 1362?

– ابن اثیر، عزالدین علی بن محمد: الکامل فی تاریخ (تاریخ بزرگ اسلام و ایران)؛ ترجمه: ابوالقاسم حالت، ج21، تهران، علمی، 1351?

– ابن حامد کرمانی، افضل الدین ابوحامد احمد: تاریخ افضل (بدایع زمان فی دقایق کرمان)؛ تهران، دانشگاه تهران، 1362?

– ابن حوقل: صورة الارض؛ ترجمه: جعفر شعار، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، 1345?

– ابن خلدون، عبدالرحمن: کتاب العبر و دیوان مبتداء و الخبر فی ایام العرب و العجم و البربر (من عاصر هم من ذوی السلطان الاکبر)؛ ترجمه: عبدالحمید آیتی، 4ج، تهران، مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1368?

– ابن خلدون، عبدالرحمن: مقدمه؛ محمد پروین گنابادی،2ج، تهران، ترجمه و نشر کتاب، 1352?

دانلود فایل