چکیده:

یکی از بحرانهای زیست محیطی مسئله انتخاب الگوهای نامناسب مصرف و در واقع مصرف بی رویه است.افزایش مصرف به معنی افزایش ضایعات و آلودگی محیط زیست است و غذا یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی است, که تولید آن به اندازه کافی بستگی به تولید در بخش کشاورزی و روند افزایش جمعیت دارد.

 زنان میتوانند به عنوان همسر , مادر, مدیر, و برنامه ریز خانواده و کسیکه نقش اصلی را در تنظیم خرید و چگونگی مصرف بعهده دارد و نیز بعنوان مربی و فرهنگساز نسل آینده نقش بسیار مهمی در تغییر الگوی مصرف غذایی و در نتیجه کاهش آلودگی محیط زیست داشته باشد.

در این تحقیق محقق بدنبال اهداف اصلی خویش یعنی افزایش نقش زنان در انتخاب الگوهای مصرف غذایی مناسب و نهایتا کاهش فشار وارد بر محیط زیست به علت الگوهای بی رویه مصرف می باشد.

جامعه آماری در این تحقیق , زنان منطقه 6تهران می باشند که تعداد 11057نفر را تشکیل می دهند. افراد نمونه به حجم 325 نفر بر اساس نمونه گیری چند مرحله ای خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. به منظور آزمون فرضیه های تحقیق, پرسشنامه ویژه ای برای کسب اطلاعات تهیه  شده که برای بررسی صحت و سقم فرضیات تحقیق از آزمون کی دو و اسپیرمن استفاده گردید و نتایج آن اینچنین بیان گردید. مطابق نظر پاسخگویان در مورد فرضیه اول با توجه به اینکه ضرائب 263/0و223/0از مقدار جدول 148/0 بیشتر است بین سطح سواد و نوع الگوی مصرف غذا ,رابطه معنی دار وجود دارد, یعنی هرچه میزان تحصیلات زنان افزایش می یابد، میزان آشنایی آنان با الگوهای مصرف غذایی افزایش می یابد.همچنین با توجه به اینکه اکثر پاسخها 2/34درصد در مورد ارتباط سن با الگوی مصرف غذا به سمت گزینه متوسط بوده , پس ارتباط معنی داری بین ایندو وجود ندارد. در مورد رابطه شاغل بودن زنان و نوع الگوی مصرف 3/68 درصد به سمت گزینه های خیلی زیاد و زیاد گرایش داشته و کی دو بدست آمده77/138از مقدار جدول بزرگتر است , پس رابطه معنی دار می باشد. در مورد تاثیر نقش زنان در اقتصاد خانواده در زمینه الگوی مصرف غذا پاسخها به سمت گزینه خیلی زیاد گرایش داشته و در مورد تاثیر نقش زنان بدون همکاری دولت در الگوی مصرف غذا با توجه به مقادیر کی دو بدست آمده646/424و 523/216 از مقدار جدول بزرگتر است, پس نقش زنان به تنهایی نمی تواند موثر باشد.  بین آموزش زنان و کاهش میزان پسماندها و کاهش در اسراف مواد غذایی و کاهش مشکلات زیست محیطی  ارتباط معنی دار وجود دارد  ,  همپنین هر چه سواد تغذیه ای زنان بیشتر باشد وضعیت تغذیه و سلامت خانواده بهتر می شود. بین نقش زنان و سلامت غذای مصرفی ارتباط معنا دار وجود دارد. بین  افزایش درآمد و بهبود در وضعیت تغذیه  خانواده ارتباط معنا دار وجود دارد.

در آخر به ارائه پیشنهاد در دو بخش مجزا , یعنی پیشنهاداتی برای دولت و زنان پرداخته شده است.

فهرست مطالب:                                                                شماره صفحه

چکیده ………………………………………………………………………………………………………. 1

مقدمه………………………………………………………………………………………………………… 2

فصل اول- کلیات…………………………………………………………………………………….. 3

1?1? فرضیه ,ضرورت ها و اهداف ……………………………………………………………….. 4

1?1?1?بیان مسئله ……………………………………………………………………………………….. 4

1?1?2?فرضیه……………………………………………………………………………………………… 4

1?1?3?ضرورت و اهمیت تحقیق…………………………………………………………………….. 5

1?1?4?اهداف……………………………………………………………………………………………… 5

1?1?4?1?اهداف اصلی………………………………………………………………………………….. 5

1?1?4?2?اهداف فرعی………………………………………………………………………………….. 6

1?1?5?متغیرها ……………………………………………………………………………………………. 6

1?1?6?محدودیت های تحقیق ……………………………………………………………………….. 6

1?2-تعاریف نظری و عملیاتی……………………………………………………………………….. 7

1?2?1?تعاریف نظری……………………………………………………………………………………. 7

1?2?2?تعاریف عملیاتی…………………………………………………………………………………. 8

1?3?تاریخچه تغذیه و الگوی مصرف ……………………………………………………………. 8

1?3?1?تاریخچه تغذیه و الگوی مصرف در جهان ……………………………………………….. 8

1?3?1?1?تغییر دادن الگوی مصرف از نظر دستور کار21     ………………………………….. 8

1?3?1?2?افزایش دسترسی به غذا و تغذیه از نظر دستور کار  21 ……………………………. 9

1?3?1?3?اهمیت موضوع تغذیه و زنان  از دیدگاه کنفرانسهای بین المللی………………… 10

1?3?2? تاریخچه تغذیه در ایران…………………………………………………………………….. 11

1?3?2? 1?اهمیت الگوی مصرف غذا در برنامه های توسعه کشور…………………………… 12

1?4?فیزیولوژی تغذیه………………………………………………………………………………… 14

1?4?1?الگوی تغذیه ………………………………………………………………………………… 14

1?4?2?جریان تولید و تغذیه……………………………………………………………………….. 14

1?4?2?1?تعریف تغذیه……………………………………………………………………………….. 14

1?4?2?2?ماده مغذی…………………………………………………………………………………… 15

1?4?2?3?سوء تغذیه…………………………………………………………………………………… 15

1?4?2?4?تغذیه متعادل………………………………………………………………………………… 18

1?4?2?5?عادات غلط غذایی ……………………………………………………………………….. 21

1?4?2?6?کربوهیدراتها ……………………………………………………………………………….. 22

1?4?2?7?پروتئینها……………………………………………………………………………………… 22

1?4?2?8?چربیها  ……………………………………………………………………………………… 23

1?4?2?9?ویتامینها …………………………………………………………………………………….. 23

1?4?2?10?عناصر معدنی……………………………………………………………………………… 24

1?4?3?تحقیق و توسعه ………………………………………………………………………………. 25

1?4?3?1?صنایع غذایی ایران ………………………………………………………………………….. 25

1?4?4?اثرات زیست محیطی تولید و مصرف غذا ………………………………………….. 27

1?4?4?1?اثرات زیست محیطی کشاورزی………………………………………………………… 27

1?4?4?2?اثرات زیست محیطی تولید محصولات دامی………………………………………… 28

1?4?4?3?اثرات زیست محیطی فاز فرایند مواد غذایی…………………………………………. 28

1?4?4?4?اثرات زیست محیطی مصرف کننده……………………………………………………. 28

1?5?بررسی تغذیه در ابعاد فرهنگی, اقتصادی, اجتماعی…………………………………… 29

1?5?1?اثرات توسعه فرهنگی بر تغذیه ………………………………………………………… 30

1?5?1?1?الگوهای فرهنگی غذا……………………………………………………………………… 30

1?5?2?اثرات توسعه اقتصادی …………………………………………………………………… 33

1?5?2?1?اقتصاد مواد غذایی ………………………………………………………………………… 33

1?5?2?2- دامنه امنیت غذایی در ایران و جهان …………………………………………………. 34

1?5?2?3?اثرات توسعه اقتصادی بر تغذیه ……………………………………………………….. 38

1?5?2?4?اثرات تغذیه بر توسعه اقتصادی…………………………………………………………. 39

1?5?2?5?ارزشیابی سیاست تغذیه در کلان اقتصاد……………………………………………… 39

1?5?2?6?بحران افزایش قیمت مواد غذایی ……………………………………………………… 40

1?5?2?7?رابطه بین درآمد و مصرف ……………………………………………………………… 44

1?5?2?8?الگوی مصرف مواد غذایی ………………………………………………………………. 46

1?5?2?9?ویژگی الگوی مصرف در کشورهای ثروتمند ……………………………………….. 47

2?5?2?10?ویژگی الگوی مصرف در کشورهای فقیر ………………………………………….. 48

1?5?2?11?وضعیت الگوی مصرف در ایران………………………………………………………. 48

1?5?2?12?روند مصرف سرانه مواد غذایی در کشور…………………………………………… 49

1?5?2?13?موادغذایی و روند عرضه سرانه آنها ………………………………………………… 51

1?5?2?14?روند تولید محصولات کشاورزی…………………………………………………….. 60

1?5?2?15- وضعیت تولید و مصرف مواد غذایی………………………………………………… 62

1?5?2?16?کیفیت الگوی تولید و مصرف………………………………………………………….. 63

1?5?2?17?مرکز ثقل تولید محصولات کشاورزی در کشور……………………………………. 65

1?5?2?18?تصویری از تولید موادغذایی در کشور 65

1?5?2?19?بررسی وضعیت عرضه محصولات کشاورزی و تاثیر آن در الگوی مصرف مواد غذایی در ایران  66

1?5?2?20?استراتژی کاهش ضایعات , وضعیت ایران و ارائه راهکارها68

1?5?3? اثرات اجتماعی70

1?5?3?1?رشد جمعیت وغذا 70

1?5?3?2?سیاست عصر کمیابی غذا72

1?5?3?3?چشم انداز آینده غذا 74

1?5?3?4?اثرات بهبود تغذیه بر سطح نیروی انسانی75

1?5?3?5?اثرات سوء تغذیه بر توسعه اجتماعی76

1?5?3?6?تاثیر عوامل اجتماعی بر الگوی مصرف موا غذایی و نقش خانواده77

1?6? زنان77

1?6?1?زنان و توسعه پایدار در دستور کار21 78

1?6?1?1? نقش زنان در تغییر الگوی مصرف 79

1?6?1?2? راهکارهای کاهش مصرف 81

1?6?1?3?نقش آموزش زنان در تغییر الگوی مصرف 82

1?6?1?4?توانمند سازی زنان در الگوها و نحوه مصرف 84

1?6?2?نقش زنان در کاهش آلودگی محیط زیست, کاهش جمعیت, کمبود مواد غذایی  وکمبود آب)         84

1?6?3? نقش زنان در تغییرات در الگوی مصرف غذایی و سلامت کودکان 85

فصل دوم – مواد و روشها88

2?1?ویژگی منطقه 6 تهران 89

2?2?روش تحقیق92

2?2?1?نوع تحقیق92

2?2?2? جامعه آماری93

2?2?3? نمونه آماری 93

2?2?3?1?حجم نمونه93

2?2?3?2? روش نمونه گیری94

2?3?ابزار گردآوری اطلاعات 94

2?3?1- مشخصات پرسشنامه94

2?3?2- روایی و پایایی پرسشنامه95

فصل سوم- نتایج97

3?1? آمار توصیفی 98

3?1?1- توزیع سن پاسخگویان99

3?1?2- توزیع وضع تاهل پاسخگویان 100

3?1?3- سطح تحصیلات پاسخگویان102

3?1?4- توزیع وضعیت شغل پاسخگویان 104

3?1?5- توزیع وضعیت درآمد ماهیانه(خانوار)پاسخگویان 105

3?2? آمار استنباطی106

3?2?1?پاسخ به فرضیه اول ( بین نقش زنان و نحوه استفاده در الگوهای مصرف غذایی

 رابطه وجود دارد.) 107

3?2?1?1?پاسخ به سوال 1( آیا سطح سواد زنان در اصلاح الگوهای مصرف غذایی نقش موثر دارد؟)   107

3?2?1?2?پاسخ به سوال 2( آیا بین سن زنان و نوع الگوهای مصرف غذایی رابطه وجود دارد؟)         109

3?2?1?3?پاسخ به سوال 3( آیا زنان می توانند با انتخاب الگوهای مصرف غذایی مناسب در اقتصاد خانواده تاثیرگذار باشند؟) 110

3?2?1?4?پاسخ به سوال 4( آیا نقش زنان به تنهایی و بی پشتوانه دولت می تواند در الگوی مصرف غذا تاثیرگذار باشد؟)  112

3?2?1?5?پاسخ به سوال 5( آیا شاغل بودن زنان در الگوی مصرف غذایی خانواده می تواند تاثیرگذار باشد؟)    113

3?2?2?پاسخ به فرضیه دوم ( بین نقش زنان و کاهش در مصرف (آب, انرژی, پسماند, غذا….) رابطه وجود دارد؟) 115

3?2?2?1?پاسخ به سوال 1( آیا بین آموزش زنان  و نوع الگوی  مصرف( غذا,آب , انرژی …) ارتباط برقرار است؟) 115

3?2?2?2? پاسخ به سوال 2( آیا بین آموزش زنان و  کاهش در اسراف مواد غذایی ارتباط برقرار است؟)     117

3?2?2?3? پاسخ به سوال 3( آیا بین آموزش زنان و کاهش تولید پسماندها ارتباط برقرار است؟  )  118

3?2?2?4? پاسخ به سوال 4( آیا بین آموزش زنان و کاهش مشکلات زیست محیطی رابطه برقرار است؟  ) 120

3?2?3? پاسخ به فرضیه سوم ( بین نقش زنان در بهبود وضعیت تغذیه ارتباط برقرار است.)          122

3?2?3?1? پاسخ به سوال 1( آیا بین افزایش درآمد خانواده و بهبود وضعیت تغذیه ارتباط برقرار است؟)     122

3?2?3?2? پاسخ به سوال 2( آیا سطح سواد تغذیه ای زنان در بهبود وضعیت تغذیه و  سلامت کودکان و  خانواده نقش مؤثر دارد 123

3?2?3?3? پاسخ به سوال 3( آیا بین نقش  زنان و سلامت غذای مصرفی در خانواده ارتباط وجود دارد؟)    125

فصل چهارم- نتیجه گیری و پیشنهادات 130

4?1?  بحث و نتیجه گیری131

4?1?1?  مقدمه 131

4?1?2?بحث و نتیجه گیری پرسشنامه 132

4?1?2?1- نتیجه گیری از فرضیه اول و سوالات پژوهشی مربوطه132

4?1?2?2- نتیجه گیری از فرضیه دوم  و سوالات پژوهشی مربوطه 134

4?1?2?3- نتیجه گیری از فرضیه سوم و سوالات پژوهشی مربوطه 135

4?1?2?4- نتیجه گیری از سوالات مربوط به میزان مصرف مواد غذایی 136

4?2?پیشنهادات 137

4?2?1?نقش دولت137

4?2?1?1? پیشنهاداتی برای دولت در ارائه برنامه های آموزشی 137

4?2?1?2?سایر فعالیتهای مؤثر دولت در زمینه الگوی مصرف غذا 139

4?2?2?نقش زنان 140

4?2?2?1?پیشنهادات برای زنان140

پیوست 142

پیوست الف- پرسشنامه در خصوص نقش زنان در اصلاح الگوهای مصرف غذایی……. 143

منابع 151

منابع فارسی 152

منابع انگلیسی 155

اینترنت 155

چکیده انگلیسی 156

فهرست پیوستها                                                             شماره صفحه

پیوست الف- پرسشنامه در خصوص نقش زنان143

                         در اصلاح الگوهای مصرف غذایی

منابع فارسی:

 1- آقاجانی قاضی, مهدی , سیستمهای مدیریت کمینه سازی ضایعات در صنایع غذایی(مطالعه موردی : کارخانه فراورده های گوشتی آمل-کاله), 1386-1385, دکتر خضری.

2- آقاجانی میر , مسعود ,بررسی موانع مشارکت در حفاظت  از محیط زیست و نقش عوامل فرهنگی, اجتماعی, اقتصادی در آموزش زیست محیطی , 87-1386 .

3- آل یاسین, احمد, 1386, تقابل منابع سیاره زمین با الگوهای توسعه و مصرف.

4- افتخار, رفیع,دی 1375,  بهره وری و خانواده, مجله پیام زن, ص 12.

5- انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور, 74-1370, طرح جامع مطالعات مصرف مواد غذایی و تغذیه انستیتو .

6- ایران در آیینه آمار, 1384, مرکز آمار ایران .

7- براون, لستر , ترجمه دکتر حمید طراوتی, خارج از تحمل زمین, 1385, نشر آرامش.

دانلود فایل