فهرست مطالب
چکیده پایان نامه……………………………………………………………………………..1
پیش گفتار………………………………………………………………………………….3
بخش اول : ………………………………………………………………………………..9
حیات ، مذهب و آثارکاشانی
بخش دوم :……………………………………………………………………………….47
مبانی تأویل عرفانی ازمنظر کاشانی
بخش سوم :………………………………………………………………………………71
فرهنگ موضوعی مبانی عرفان نظری کتاب تأویلات القرآن الکریم
ضمائم : ……………………………………………………………………………….401
جداول ونمودارهای درصد فراوانی آیات تأویلی
فهرست منابع و مأخذ…………………………………………………………………….409
Abstract
چکیده
عنوان این پایان نامه عبارتست از:«مبانی عرفان نظری درتأویلات عبدالرزاق کاشانی»
تحقیق حاضرازپیش گفتار،سه بخش ویک نتیجه تشکیل شده است.
درپیش گفتاربه بیان برخی ازابعاد وجوانب موضوع ،اهمیت آن ،اهداف وانگیزه های تحقیق ، مسئله اصلی، فرضیه ،روش تحقیق ،نوع منابع استفاده شده وبرخی ازدشواری های کارپرداخته شده است.
بخش اول به بیان حیات کاشانی ورفع ابهامات ،اشتباهات وتناقضاتی که درباره نام وزندگی وآثار او به وجود آمده پرداخته وتحقیق مبسوطی درزمینه اثبات تشیع این طلایه دارعرفان شیعی صورت گرفته است.دراین تحقیق پس ازاستخراج آیاتی که درشأن اهل بیت علیهم السلام تأویل شده ،شبهات موجود دربرخی ازکتب ایشان نیز بررسی ودرادامه به تطبیق آراء کاشانی با مختصات شیعی چون نفی جبر و اختیار، رجعت، عصمت و غیره پرداخته ایم. یکی از نکات مهم دیگر که در این بخش مطرح است، ارائه آثار کاشانی به ترتیب زمان نگارش آنها و نیز صحت انتساب کتاب « تأویلات » به ایشان می باشد.
در بخش دوم پس از نگاهی به تاریخ تفسیر و تأویل، به معرفی و توضیح این دو اصطلاح کلیدی، تبیین جایگاه هر کدام و نیز وجوه اشتراک و افتراق آنها پرداخته و در ادامه به سیر اجمالی تأویل نگاری، نحله های تأویلی و تفاوتهای آنها با یکدیگر و سپس به نامهای دیگر حوزه تأویل نگاری مانند اشاره، فهم، استنباط، تفسیر، تلقی و مس، کشف و غیره پرداخته و از این میان اصطلاح « تأویل عرفانی» را به عنوان تعریفی جامع و مانع برگزیده ایم. پس از آن مبانی تأویل عرفانی را در پنج بخش:مبانی عمومی ( قرآن و حدیث) ، جامعه شناختی، زبان شناختی و مبانی نظری و عملی پی گرفته و در ادامه نیز به تایید این مبانی توسط کاشانی و ارائه ملاکهای تأویل عرفانی توسط ایشان اشاره شده است.
بخش سوم، بخش اصلی تحقیق است که در آن تمامی آیاتی که موضوعات عرفان نظری در آنها مورد تأویل قرار گرفته، به مثابه « فرهنگ موضوعی تأویل عرفان نظری» گرد هم آمده و مورد ترجمه قرار گرفته اند. در این بخش تمامی آیات تأویل شده مربوط به هر یک از مبانی عرفان نظری از قبیل: وحدت وجود، وحدت و کثرت، اسماء و صفات الهی، اعیان ثابته، انسان کامل، حقیقت محمدیه، ولایت،فیض اقدس و فیض مقدس و غیره در ذیل موضوع آن و براساس ترتیب آیات طبقه بندی شده اند. که میتواند راهنمای جامعی برای نشان دادن مبانی عرفان نظری در آیات قرآن باشد.
از نتایج مهم این بحث، علاوه بر اثبات تشیع کاشانی و صحت انتساب کتاب تأویلات به ایشان، این است که جناب کاشانی به واسطه شخصیت علمی وعرفانی والا و جامعیت کم نظیرش و با رعایت ملاکهای تأویل عرفانی و بدون عدول از اصول و قواعد تفسیر ظاهری، از قبیل مباحث لغوی و ادبی و صرف و نحو عربی، به خوبی از عهده تأویل آیات الهی و تطبیق مسائل عرفانی با آنها برآمده و با خامه شیوای خود چنان تصویری چشم نواز و دلنشین از حقایق الهی نگارگری کرده که کمتر عارفی را توفیق اینچنینی دست داده است.
امید است این تحقیق، با همه نواقص و ناشایستگی هایش، توانسته باشد برخی از ابعاد موضوع را روشن ساخته و به درک بهتر آن کمک کند.
نوع فایل: ورد 413 صفحه
فرضیة تحقیق:
«سورة مبارکة بروج ، بیان اختصاری سرنوشت اقوامی خاص، اثر تربیتی عمده ای دارد.»
سؤالات تحقیق:
1- اصحاب الاخدود چه گروهی بودند؟
2- شکنجة مسلمانان در صدر اسلام برای چه هدفی صورت پذیرفته بود؟
3- اثر بیان اختصاری داستان فرعون و ثمود در این سوره چیست؟
4- اثر این سوره بر تربیت اخلاقی جوامع چگونه است؟
پیشینة تحقیق:
اکثر تفاسیری که تا انتهای قرآن به تفسیر سور قرآن پرداخته اند، به تفسیر این سوره نیز پرداخته اند.
چکیده ای در مورد سورة بروج:
سورة بروج مکی است و بیست و دو آیه دارد.
بیان آیات این سوره مشتمل بر انذار و بشارت است ،و در آن به سختی کسانی را انذار کرده که مردان و زنان مسلمان را به جرم این که به خدا ایمان آورده اند شکنجه می کنند. نظر مشرکین مکه که با گروندگان به رسول خدا(ص) چنین می کردند، آنان را شکنجه می کردند تا از دین اسلام به شرک سابق خود برگردند.
بعضی از این مسلمانان صبر می کردند و برنمی گشتند و لو شکنجه به هر جا که خواست برسد. و بعضی برگشته و مرتد می شدند و اینها افرادی بودند که اینها افرادی بودند که ایمان ضعیفی داشتند، همچنان که در آیة “ وَمِنَ النّاسَ مِن یَقول امنا بِالله فاذا اوذی فی الله جَعَل فتنه الناس کعذاب الله، وَ مِن الناسُ مِن یعبد الله علی حرف فَاِنَّ اصابَه خیر اطمَان به وَ اِن اصابته فتنه انقلب علی وَجهَهُ ” به وضع آنان اشاره می کند. خدای سبحان در این آیات قبل از اینکه اشاره ای به اصحاب اخدود می کند و این خود تشویق مؤمنان به صبر در راه خدای تعالی است، دنبال این داستان، اشاره ای هم به سرگذشت لشکریان فرعون و ثمود دارد، و این مایة دلخوش رسول خدا و وعدة نصرت به آن جناب و تهدید مشرکین است و این سوره به شهادت سباق آیاتش درمکّه نازل شده است .
در کل این سوره به دو بخش می تواند تقسیم شود: بخش اوّل: پیروان اخدود (از آیة یکم تا شانزدهم ) و بخش دوّم : حدیث سپاه (از آیة هفدهم تا بیست و دوّم) در بخش اول این سوره قسم به ستارگان و روز موعود و شاهد و مشهود است و جواب این قسم در آیة چهارم آمده که به اصحاب اخدود و لعنت فرستاده شده تناسب نامگذاری این سوره به سورة بروج نیز به تناسب سوگندی است که در آیة اوّل آمده است.
اهمیت این سوره:
این سوره بیست و دو آیه دارد و رسول خدا (ص) فرمود،هر کس سورة بروج را بخواند خداوند به عدد هر روز آدینه و روز عرفه که در دنیا بوده ده حسنه برای او بنویسد و هر کس در نماز فریضه بخواند، موقف حشروی با انبیاء مرسلین باشد.
از مصباح کفعمی است: کسیکه این سوره را در رختخواب بخواند یا موقع بیرون رفتن از منزل ، خانه و اثاث البیت و اهل و عیال همه محفوظ مانند .
روی هم رفته این سوره، سوره استقامت و پایمردی در برابر فشارهایی است که از ظالمان و مستکبران بر مؤمنان وارد می شود و در لابلای آن وعده نصرت الهی نهفته است.
در فضیلت این سوره همین بس که رسول خدا فرمود: هر کس این سوره را بخواند، خداوند بر تعداد تمام کسانی که در نماز جمعه اجتماع می کنند و تمام کسانی که در روز عرفه در عرفات جمع می شوند ، ده حسنه به او می دهد و تلاوت آن انسان را از ترسها و شدائد رهایی می بخشد .
نوع فایل: ورد 50 صفحه
فهرست مطالب
کلیات
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………
تعریف موضوع ………………………………………………………………………………………….
اهمیت موضوع …………………………………………………………………………………………..
پیشینه موضوع ……………………………………………………………………………………………
سوال اصلی………………………………………………………………………………………………..
فرضیه ……………………………………………………………………………………………………..
سوال های فرعی ………………………………………………………………………………………..
روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………..
محدودیت های تحقیق …………………………………………………………………………………
پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………..
چکیده ……………………………………………………………………………………………………..
تعریف مفاهیم ………………………………………………………………………
1- سفر ……………………………………………………………………………………………………
2- سیر …………………………………………………………………………………………………….
3- سیح ……………………………………………………………………………………………………
4- نفر ……………………………………………………………………………………………………
5- هجرت…………………………………………………………………………………………………
فصل اول: دیدگاه قرآن نسبت به سیر وسیاحت
پیشگفتار …………………………………………………………………………………………………..
الف ) اهمیت و ضرورت سیر در قرآن کریم ……………………………………
1- اتمام حجت ………………………………………………………………………………………….
2- هدایت بخشی ……………………………………………………………………………………….
3- پند و اندرز برای مومنان …………………………………………………………………………..
4- آیینه عبرت …………………………………………………………………………………………..
ب) مخاطبان سیر در قرآن کریم ………………………………………………….
1- آل عمران /137……………………………………………………………………………………..
2- انعام /11………………………………………………………………………………………………
3- یوسف (ع) /109…………………………………………………………………………………….
4- نحل /36………………………………………………………………………………………………
5- حج /46……………………………………………………………………………………………….
6- نمل /69……………………………………………………………………………………………….
7- عنکبوت /20………………………………………………………………………………………….
8- روم /9…………………………………………………………………………………………………
9- روم /42……………………………………………………………………………………………….
10- فاطر /44…………………………………………………………………………………………….
11- غافر /21…………………………………………………………………………………………….
12- غافر /82…………………………………………………………………………………………….
13- محمد (ص) / 10………………………………………………………………………………….
- نتیجه ………………………………………………………………………………………………….
فصل دوم : اهداف و مصادیق سیر وسیاحت
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………
1- مشاهدة آیات و نشانه های الهی در مخلوقات و مصنوعات ………….
الف – سیر آفاقی ……………………………………………………………………………………….
- سیر و مشاهده آسمانها و زمین ………………………………………………………………….
- سیر آفاقی برای مشاهده صنع الهی …………………………………………………………….
الف ) توجه به خلقت شتر ……………………………………………………………………………
ب ) زنبور عسل …………………………………………………………………………………………
- زنبور عسل حیوان متمدن …………………………………………………………………………
- زنبور عسل و تولید نسل …………………………………………………………………………
- ساختمان جسمانی زنبور عسل ………………………………………………………………….
ب) سیر انفسی ………………………………………………………………………………………….
- سیر و تدبر در چگونگی به وجود آمدن انسان و مراحل وجودی او ……………………
2- عبرت …………………………………………………………………………..
- مطالعه تاریخ نوعی سیر ……………………………………………………….
الف ) تاریخ چیست؟ ………………………………………………………………………………….
ب ) نقش تاریخ در زندگی انسانها …………………………………………………………………
ج ) تاریخ از دیدگاه قرآن کریم ……………………………………………………………………..
- سیر و عبرت گرفتن از اقوام پیشین ………………………………………….
- چرا سرگذشت پیشینیان عبرت انگیز است؟ ………………………………..
- فواید سیر در تاریخ وعبرت از گذشتگان…………………………………….
1- کسب تجربه ………………………………………………………………………………………..
2- تربیت ………………………………………………………………………………………………..
3- هدایت ……………………………………………………………………………………………….
4- کشف عوامل موثر در تعالی و انحطاط جوامع گذشته ……………………………………..
الف ) عدالت و بی عدالتی ……………………………………………………………………………
ب ) اتحاد و تفرقه ……………………………………………………………………………………..
ج ) اجرا یا ترک امر به معروف ونهی از منکر ……………………………………………………
د ) فسق و فجور و فساد اخلاق …………………………………………………………………….
- اقوام منحط شده و علل انحطاط آنها ………………………………………..
الف ) سیر در احوال قوم عاد …………………………………………………………………………
- تاریخچه قوم عاد …………………………………………………………………………………..
- دلایل انحطاط و هلاکت قوم عاد ………………………………………………………………
- سرانجام قوم عاد …………………………………………………………………………………..
- هلاکت قوم عاد درس عبرتی برای دیگر اقوام ………………………………………………
ب ) سیر در احوال قوم ثمود………………………………………………………………………….
- چرا قرآن قوم عاد و ثمود را مثال می زند؟ …………………………………………………..
ج ) سیر در احوال قوم سبأ…………………………………………………………………………….
- هلاکت به خاطر کفران نعمت …………………………………………………………………..
3- علم ……………………………………………………………………………..
- سیر و تحصیل علم در قرآن کریم ……………………………………………………………..
- سیر و تحصیل علم در روایات ………………………………………………………………….
4- جهاد ……………………………………………………………………………
- جهاد نوعی سیر …………………………………………………………………………………….
- جنگ موته نمونه ای از جهاد ……………………………………………………………………
- جنگ تبوک جهادی همراه با سیر ………………………………………………………………
5- هجرت ………………………………………………………………………….
- هجرت یکی از مصادیق سیر …………………………………………………………………….
- هجرت از بلاد کفر ………………………………………………………………………………..
فصل سوم : آداب و بایسته های اخلاقی سفر
- مقدمه …………………………………………………………………………………………………
- آداب قبل از سفر ………………………………………………………………
1- انتخاب مقصد و هدف ……………………………………………………………………………
2- انتخاب همراه ………………………………………………………………………………………
3- رد امانت …………………………………………………………………………………………….
4- انتخاب جانشین و سرپرست ……………………………………………………………………
آداب زمان خروج ………………………………………………………………….
1- تعیین زمان خروج …………………………………………………………………………………
2- آغاز سفر با دعا و صدقه ………………………………………………………………………..
آداب حین سفر …………………………………………………………………….
1- انتخاب رهبر ………………………………………………………………………………………..
2- اخلاق در طول سفر ……………………………………………………………………………….
آداب رسیدن به مقصد ……………………………………………………………..
- به جای آوردن شکر ……………………………………………………………………………….
- انتخاب مکان مناسب ………………………………………………………………………………
نتیجه ……………………………………………………………………………………………………….
فهرست منابع …………………………………………………………………………………………….
نوع فایل: ورد 116 صفحه
فهرست مطالب
مقدمه 1
کلیات : 2
اهمیت موضوع 2
پیشینه موضوع 2
سؤالات تحقیق 2
فرضیه 2
تعریف موضوع 2
روش تحقیق 2
چکیده 4
فصل اول : بحث لغوی اعجاز ، معجزه درلغت ، ماهیت معجزه 5
معجزه چیست ؟ 6
آیامعجزه ممکن است ؟ 8
آیا معجزه واقع شده است ؟ 10
معجزه چگونه دلالت بر صدق آورنده آن دارد؟ 11
شرایط معجزه 12
چگونه معجزه گواه بر صدق ادعای پیامبران می باشد؟ 13
معنی لغوی اعجاز 14
عجز 16
معجزه در لغت 17
گفتار علمای غرب راجع به معجزه 18
معجزه در اصطلاح 18
معجزه در اصطلاح علوم دینی 21
فاعل معجزه کیست ؟ 23
اعجاز و ماهیت آن 24
اعجاز قرآن 25
اعجاز قرآن فقط از نظر اسلوب کلام یا جهتی دیگر از جهات ، به تنهایی نیست . 26
عمومیت اعجاز قرآن برای تمامی افراد انس و جن 26
یک پندار غلط 28
نفی شبهات وارد بر اعجاز 29
نخستین آیه نفی اعجاز 29
دومین آیه نفی اعجاز 33
سومین آیه نفی اعجاز 36
فصل دوم : معجزات حضرت موسی (ع) 40
معجزات حضرت موسی ( ع ) 42
معجزات نه گانه حضرت موسی (ع) 45
کوه « حریب » جایگاه اولین ارتباط عمیق موسی (ع) با خدا 50
اثبات معجزه حضرت موسی (ع) 51
یدبیضاء 62
معجزه سوم 66
دریا شکافته شد 69
موسی به طور سینا میرود 71
موسی همان پیامبری است که قومش از وی درخواست کرده اند خدا را ببینند 73
فصل سوم : معجزات حضرت عیسی (ع 75
نبوت حضرت عیسی (ع) 76
انواع معجزات حضرت عیسی (ع) 78
بیان معجزات حضرت عیسی (ع) در کتاب مسیحیت شناسی 83
آیات 49الی 52 نساء( راجع به معجزات حضرت عیسی (ع) 86
اثبات معجزه دوران نوزادی ( سخن گفتن ) حضرت عیسی (ع)از منظر آیات قرآن کریم 92
فصل چهارم :بررسی معجزات پیامبر اکرم(ص) 100
انواع معجزات پیامبر(ص) 101
اعجاز قرآن 101
قرآن معجزه ادبی 103
قرآن معجزه جاودانی 103
قرآن معجزه انسان ساز 104
اثبات اعجاز قرآن از دیدگاه قرآن کریم 105
قرآن معجزه جاودانی پیامبر اسلام(ص) 107
نظر شهید مطهری در رابطه با اعجاز قرآن 111
شق القمر 112
ذکر شق القمر در قرآن و اخبار 117
حرکت درخت 125
معراج پیامبر (ص) 130
اثبات مسئله معراج و سیر شبانه پیامبر (ص) 132
غیب گویی 137
غیب گویی از دیدگاه آیات قرآن کریم 139
یک پیشگویی عجیب 142
اعجاز قرآن از دریچه علم غیب 143
حنانه 145
معجزه ای دیگر 146
معجزات روایی پیامبر (ص)(8،9،10،11) 146
بررسی چند نکته: 150
آیا پیامبر (ص)باید مطابق خواسته مردم معجزه بیاورد؟ 150
چرا پیامبر (ص)مطابق خواسته های مردم اعجاز نکردند؟ 153
آیا معجزه دلیل و برهان بر صحت نبوت و رسالت است ؟ 155
چرا قرآن معجزه را « آیه » خوانده است؟ 156
نتیجه گیری 158
فهرست منابع و مؤاخذ 160
مقدمه
هر علمی برای اینکه خوب توضیح و تفسیر شود و نکات ناشناخته آن روشن شود ، احتیاج به مقدمات و لوازمی دارد .
قرآن نیز همانند یک اقیانوس بی کران ، ژرف و مواج است که پر از حقایق کشف نشده و دره های کمیاب است . برای رسیدن به این حقایق و تفسیر آنها احتیاج به لوازم و مقدماتی است که این مقدمات در علم قرآن ، علوم قرآنی نامیده می شدند .
یکی از موضوعاتی که در زمینه علوم قرآنی بسیار مؤثر می باشد ، بررسی موضوع نبوت و رسالت انبیاء است ، که به نظر محقق بررسی و تطبیق این موضوع در کتابهای مختلف می تواند زمینه را برای درک مفاهیم و علومی مانند اعجاز و معجزات انبیاء که از قرآن کریم ، استخراج نموده اند را فراهم آورد .
برای درک این علوم ناچار باید به کتابهای علوم قرآنی مراجعه کرد ، در این میان برخی از کتب علوم قرآنی از آوازه و شهرت بیشتری برخوردار می باشند و بیشتر مورد استفاده ی دانش پژوهان قرار می گیرند ، از بین این کتابها می توان ، به کتاب معجزه ی دکتر شفاهی و تاریخ انبیاء ( از آدم تا خاتم ) جناب عمار زاده اشاره کرد .
کلــیات
اهمیت موضوع :
چنانکه ذکر خواهد شد مسئله اصلی و مهمی که در انجام این تحقیق مورد بررسی است چیزی نیست جز آشنایی بیشتر با مسئله ی نبوت و رسالت و همچنین بررسی موردی معجزات انبیاء . اهمیت این مسائل می تواند شبهاتی را که در مورد اعجاز قرآن و معجزات انبیاء در ذهن اقوام گذشته بود روشن سازد .
پیشینه ی موضوع : مباحثی هم چون ، معجزات انبیاء و اعجاز قرآن را در بر گرفته و سهل شدن راه درک و فهم و شناخت آنها را بیان نموده که می تواند مورد توجه علاقه مندان علوم قرآنی قرار گیرد .
سؤالات تحقیق :
سؤال اصلی :انبیاء به چه شیوه هایی تمسک جسته اند ؟
سؤالات فرعی : معجزات انبیاء بیشتر در چه زمینه ای بوده است ؟
2 – چه موقع پیامبران از معجزه استفاده می کردند ؟
3 – معجزه تا چه حد در ایمان آوردن مردم مؤثر بود ؟
فرضیه :معجزه سلاح تدافعی انبیاست .
تعریف موضوع : مباحث اصلی این موضوع بررسی موردی معجزات انبیاء و تأثیر معجزه بروی افکار بشر در زمانهای مختلف بوده که بنده آنها را از کتابهای مختلف مورد بررسی قرار دادم .
روش تحقیق :از آنجا که این تحقیق در نظر دارد به بررسی موضوعاتی از قبیل ، معجزات انبیاء و تأثیر معجزه و … بپردازد ، روش تحقیق بنده به صورت مطالعه ی کتابخانه ای بوده و با استفاده از فیش برداری ، از کتب کتابخانه تهیه شده سپس این مطالب در متن اصلی تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است .
چکیده :
یکی از موضوعات مهمی که در زمینه ی علوم قرآنی مورد بحث قرار گرفته است فعالیت و بررسی در زمینه ی آشنایی با معجزات پیامبران را اعجاز قرآن می باشد .
تحقیق بنده شامل چهارفصل می باشد که در فصل اول ، بحث لغوی و اصطلاحی و گفتار علمای غرب راجع به معجزه – اعجاز و ماهیت آن ، معجزه چیست و چگونه ممکن است ؟ شرایط معجزه … را از منابعی از جمله : مرزهای اعجاز سید ابوالقاسم خویی ، معجزه ی دکتر محسن شفاهی ، اعجاز قرآن در نظر اهل بیت (ع) دکتر سید رضا مؤدب مورد بررسی قرار داده ام .
در فصل دوم نیز معجزات نه گانه حضرت موسی (ع) از جمله : عصا، ید بیضا ، شکا فتن دریا و … را از طریق آیات قرآن ، تفاسیر و کتب مختلف ، از جمله : قاوس قرآن علی اکبر قرشی ، تاریخ انبیاء ( از آدم تا خاتم ) مرحوم حسین عمارزاده و همینطور تفسیر نمونه ، المیزان – مجمع البیان – جامع البیان و تفسیر نور – و همچنین تأثیر معجزات حضرت موسی (ع) را بر روی قوم بنی اسرائیل مورد بحث و بررسی قرار داده ام .
در فصل سوم ابتدا به نبوت حضرت عیسی (ع) اشاره شده و بعد انواع معجزات آن حضرت را از طریق آیات قرآن ، تفاسیر و کتب مختلف از جمله تفسیر المیزان ، نمونه ، مجمع البیان و همچنین کتاب مسیحیت شناسی مقایسه ای ، و عیسی (ع) از دیدگاه قرآن مورد بررسی قرار داده ایم . فصل چهارم نیز مشتمل بر انواع معجزات پیامبر (ص) از جمله : قرآن ، شق القمر ، حرکت درخت ، حنانه و … می باشد که آنها را نیز از تفاسیر و کتب مختلف مورد بحث و بررسی قرار داده ایم . پایان این پروژه نتیجه مباحث گذشته است که شامل آثار معجزه انبیاء ، اهداف معجزه (اصول اعتقادی ) می باشد .
نوع فایل: ورد 162 صفحه
فهرست مطالب
عنوان ………………………………………………………………….. صفحه
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 1
تبیین موضوع …………………………………………………………………………………………. 3
اهمیت و ضرورت موضوع ………………………………………………………………………. 3
پیشینه موضوع ……………………………………………………………………………………….. 4
پرسشها وفرضیات ………………………………………………………………………………….. 5
چکیده ……………………………………………………………………………………………………. 6
حج در لغت …………………………………………………………………………………………….. 8
حج در اصطلاح ………………………………………………………………………………………. 9
شرافت زمانی حج…………………………………………………………………………………….. 9
اهمیت و آثار حج …………………………………………………………………………………….. 10
انواع و اقسام حج و عمره ………………………………………………………………………… 13
تمتع از نظر لغوی واصطلاحی ………………………………………………………………….. 14
کیفیت حج تمتع ……………………………………………………………………………………….. 14
حج افراد ………………………………………………………………………………………………… 17
حج قران…………………………………………………………………………………………………. 18
عمره مفرده و تمتع ………………………………………………………………………………….. 18
عمره از نظر لغوی و اصطلاحی ………………………………………………………………… 19
عمره مفرده و اعمال آن …………………………………………………………………………… 20
میقات احرام عمره مفرده …………………………………………………………………………. 20
فرق عمره مفرده با عمره تمتع ………………………………………………………………….. 21
نتیجه ……………………………………………………………………………………………………… 22
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 24
واژه حج در قرآن ……………………………………………………………………………………. 24
تاریخ مکه ………………………………………………………………………………………………. 27
نامهای مکه: ……………………………………………………………………………………………. 29
1- مکه ………………………………………………………………………………………………….. 29
2- بکه …………………………………………………………………………………………………… 29
3- بیت العتیق …………………………………………………………………………………………. 30
4- بیت المعمور ………………………………………………………………………………………. 30
5- مسجد الحرام …………………………………………………………………………………….. 31
6- بیت الحرام ………………………………………………………………………………………… 32
7- ام القری ……………………………………………………………………………………………. 33
8- بلد الامین ………………………………………………………………………………………….. 34
دلیل پیدایش کعبه ……………………………………………………………………………………. 34
تاریخچه مبنای کعبه ………………………………………………………………………………… 35
زمان ساختن بنای اولیه کعبه ……………………………………………………………………. 39
وجوب و ضرورت حج……………………………………………………………………………… 41
آیاتی در مورد ادله وجوب حج و عمره ……………………………………………………… 41
مستطیع کیست؟ ………………………………………………………………………………………. 43
1- استطاعت مالی …………………………………………………………………………………… 44
2- استطاعت عقلی …………………………………………………………………………………… 44
3- استطاعت بدنی …………………………………………………………………………………… 45
4- استطاعت زمانی………………………………………………………………………………….. 45
5- استطاعت امنیت …………………………………………………………………………………. 45
دعوت به حج اکبر ……………………………………………………………………………………. 49
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 52
محرمات احرام ……………………………………………………………………………………….. 52
1- فلسفه صید ……………………………………………………………………………………….. 53
کفاره صید و شکار بر فرد محرم ……………………………………………………………… 55
حکم شکار کردن حیوانات دریایی و صحرایی …………………………………………….. 57
حکم شکار بعد از احرام …………………………………………………………………………… 59
2- حکم جدال وفسوق کردن ……………………………………………………………………. 60
کفاره جدال …………………………………………………………………………………………….. 60
3- حرمت مباشرت…………………………………………………………………………………… 61
قرآن اثر اجتناب از محرمات را چنین بیان کرده …………………………………………. 62
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 66
طواف …………………………………………………………………………………………………….. 67
احکام طواف …………………………………………………………………………………………… 67
سعی صفا و مروه …………………………………………………………………………………… 68
احکام صفا و مروه ………………………………………………………………………………….. 70
عرفات ……………………………………………………………………………………………………. 71
وقوف در مشعرالحرام …………………………………………………………………………….. 73
رمی جمرات ……………………………………………………………………………………………. 76
قربانی ……………………………………………………………………………………………………. 78
فلسفة قربانی ………………………………………………………………………………………….. 78
1- کمک رسانی به اهل حجاز یک اصل می باشد. ……………………………………….. 79
2- قربانی از شعائر الهی است. ……………………………………………………………….. 79
3- کمک به مستمندان و سیرکردن آنها ……………………………………………………… 80
4- رسیدن به تقوای الهی …………………………………………………………………………. 81
حلق و تقصیر کردن ………………………………………………………………………………… 82
فضیلت حلق
حکم حلق و زمان آن
نتیجه
مقدمه
1- فلسفه فردی و معنوی
مقدمه
بعد معنوی حج
حج و کسب معرفت
انسان و خودسازی
عبادت حج، عبادتی بی ریاست
بعد معنوی مناسک و اعمال حج و تأثیر آن بر فرد
بعضی از اسرار حج
اسرار صفا و مروه
راز طواف کردن
سرحلق
نتیجه
2- فلسفه اقتصادی
بعد اقتصادی حج
اهداف و آثار تجاری و اقتصادی حج
دیدگاه قرآن نسبت به بعد اقتصادی حج
دیدگاه قرآن در مورد واژه منافع و نظر مفسران در آن مورد
قربانی عامل تقویت کننده اقتصاد جوامع اسلامی
قربانی عامل برآوردن نیاز فقیران
نتیجه
3- فلسفه اجتماعی
مقدمه
ویژگیهای اجتماع حج
محتوای اجتماعی حج و آثار آن
دیدگاه قرآن نسبت به اجتماعی بودن حج
خانه خدا متعلق به مردم است
قیام جهان شمول اجتماعی مسلمانان در پرتو حج
امنیت اجتماعی مسلمانان
حج تراکم قوه متکثره در نقطه واحده است
نتیجه
نتیجه گیری کلی
فهرست منابع
نوع فایل: ورد 150 صفحه